F-Droid, kabul edilecek uygulamaları gözden geçirirken her şeyden önce kullanıcının bakış açısını dikkate alır. Özgür yazılım ve kullanıcı —kontrolü ilkelerine dayanan katı kabul kriterleri ile başlar. Bir uygulamayla ilgili bazı şeyler o uygulamanın dahil edilmesini engellemeyebilir, ancak birçok kullanıcı bunları kabul etmek istemeyebilir. Bu tür şeyler için F-Droid’in tanımlanmış bir Karşıt-Özellikler kümesi vardır. Uygulamalar daha sonra bu Karşıt-Özellikler ile işaretlenebilir, böylece kullanıcılar uygulamanın hala kabul edilebilir olup olmadığını açıkça seçebilir.
Karşıt-Özellikler, paketleyicilerin uygulamaları işaretlemek için kullanabilecekleri “işaretler” şeklinde düzenlenerek, kullanıcı açısından istenmeyen davranışlar konusunda uyarıda bulunur ve genellikle geliştiricinin veya üçüncü bir tarafın çıkarına hizmet eder. Özgür yazılım paketleri bir balonun içinde var olmazlar. Bir yazılımın faydalı olabilmesi için genellikle başka bir yazılımla entegre olması gerekir. Bu nedenle, özgür yazılım isteyen kullanıcılar, bir uygulamanın herhangi bir tescilli yazılıma bağlı olup olmadığını veya bu yazılımı destekleyip desteklemediğini de bilmek isterler. Bazen,Karşıt-Özellikler’de üçüncü tarafların kullanıcılara karşı kullandığı taktiklerle örtüşen kavramlar vardır. F-Droid her zaman kullanıcının bakış açısından Karşıt-Özellikleri işaretler. Örneğin, NSFW bir sansürcünün engelleme listelerine benzer olarak yorumlanabilir, ancak bizim durumumuzda odak noktası kullanıcının bağlamı ve kullanıcının kontrolü elinde tutmasıdır.
You will see our Anti-Features in action when viewing the details of any app containing one or more Anti-Features, whether in the F-Droid client or on this website. The F-Droid client also provides settings to hide apps with certain Anti-Features.
Karşıt-Özellikler Listesi
F-Droid şu anda gönderdiğimiz uygulamaları etiketlemek için bu Karşıt-Özellikler listesini kullanıyor:
- Reklamlar - reklamcılık
- İzleme - kapatılabilse bile etkinliğinizi izler ve/veya bir yere raporlar
- Özgür Olmayan Ağ Hizmetleri - tamamen özgür olmayan bir ağ hizmetini destekler veya buna bağlıdır
- Özgür Olmayan Eklentiler - özgür olmayan diğer uygulamaları veya eklentileri destekler
- Özgür Olmayan Bağımlılıklar - çalışmak için özgür olmayan bir uygulamaya ihtiyaç duyar (ör. Google Haritalar, Market)
- NSFW - kullanıcının her yerde yayınlanmasını veya görünmesini istemeyebileceği içerikler içerir
- Yukarı Akışı Özgür Olmayan - yukarı akış kaynak kodu özgür değildir ve bu sürümde bu kısımlar değiştirilmiş veya yeniden yazılmıştır
- Özgür Olmayan Değerler - kod olmayan şeylerde serbest olmayan medya (örneğin, görüntüler, ses, müzik, 3B modeller veya video)
- Bilinen Güvenlik Açığı - bilinen güvenlik açığı
- Devre Dışı Bırakılmış Algoritma - güvenli olmayan bir algoritma kullanılarak imzalanmış
- Kaynak Yok - kaynak kodu artık mevcut değil, bu da yeni sürümleri imkansız hale getiriyor
İşte tam bir F-Droid’de Karşıt-Özellikler içeren tüm uygulamaların listesi.
Reklamlar
Bu Karşı Özellik, reklam içeren bir uygulamaya uygulanır.
Reklam içeren çoğu uygulamanın Özgür Yazılım olmadığını unutmayın, çünkü bu reklamları sağlamak için tescilli yazılımlar (örneğin AdMob) kullanırlar. Bu uygulamalar depoda hiç bulunmayacaktır, bu nedenle bu Karşı Özelliğin uygulandığını göreceğiniz tek zaman, bunu yapmak için Özgür Olmayan Yazılım kullanmadan reklam içeren bir uygulama olacaktır.
İşte reklam içeren uygulamaların listesi.
NSFW
Bu Karşı Özellik, kullanıcının her yerde yayınlanmasını veya görünmesini istemeyebileceği içerikler barındıran bir uygulamaya uygulanır. İşaretli uygulama çıplaklık, küfür, hakaret, şiddet, yoğun cinsellik, siyasi yanlışlık veya diğer potansiyel olarak rahatsız edici konular içerebilir. Bu durum özellikle işyerleri, okullar, dini ve aile ortamları gibi ortamlar için geçerlidir. Bu isim internetteki “İş için güvenli değil” teriminden gelmektedir.
İşte NSFW içeren uygulamaların listesi.
İzleme
Bu Karşı Özellik, izniniz olmadan veya varsayılan olarak (yani devre dışı bırakmak için aktif olarak bir seçenek aramanız gerekir) sizi izleyen ve/veya etkinliğinizi bir yere bildiren uygulamalara uygulanır.
Bu Karşı Özellik’in uygulanabileceği yerlere örnekler:
- Bilginiz veya izniniz olmadan hata raporları göndermek
- Bilginiz veya izniniz olmadan güncellemeleri kontrol etme
Uygulanmayacağı yerlere örnekler - işlevsellik isteğe bağlıysa (yani gerçekleşmeden önce size soruluyorsa) ve varsayılan olarak devre dışı bırakılmışsa yukarıdakilerden herhangi biri. Etkinleştirmek için ayrıca bilgilendirilmiş onay, yani GDPR’ye benzer bir gizlilik politikası gerekmeli ve kişisel verilerin (PII) toplanmasından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
Uygulama izlemenin sıklıkla Google Analytics veya Flurry gibi tescilli yazılımlar kullanılarak uygulandığını unutmayın. Bu tescilli kütüphaneleri içeren uygulamalar F-Droid deposunda bulunmayacaktır.
İşte İzleme içeren uygulamaların listesi.
Özgür Olmayan Ağ Hizmetleri
Bu karşı özellik, değiştirilmesi imkansız veya kolay olmayan özgür olmayan bir ağ hizmetini destekleyen veya tamamen buna bağlı olan uygulamalara uygulanır. Değiştirme, uygulama veya hizmette değişiklik yapılmasını gerektirir. Uygulamanın alternatif, halka açık, kendi kendine barındırılabilir, özgür yazılım sunucu çözümünün çalışan bir örneğine yönlendirilmesini sağlayan basit bir yapılandırma seçeneği varsa, bu özellik uygulanmayacaktır.
İşte Özgür Ağ Hizmetleri Olmayan Uygulamalar listesi.
Özgür Olmayan Eklentiler
Bu Karşı Özellik, kendileri Özgür Yazılım olmasına rağmen, Özgür Olmayan diğer uygulamaları veya eklentileri tanıtan uygulamalara uygulanır.
İşte Özgür Olmayan Eklentilere Sahip Uygulamalar listesi.
Özgür Olmayan Bağımlılıklar
Bu Karşı Özellik, çalışması için Özgür Yazılım olmayan şeylere ihtiyaç duyan uygulamalara uygulanır.
Bu tescilli yazılımın uygulamaya dahil edildiği anlamına gelmez, ancak örneğin, cihazınızda zaten yüklü olan diğer yazılımlara bağlı olabilir. Genel bir örnek olarak, Google Haritalar yüklü olmadığı sürece çalışmayan veya kullanışlı olmayan bir uygulama verilebilir.
İşte Özgür Olmayan Bağımlılıklara sahip uygulamalar listesi.
Yukarı Akış Özgür Olmayan
Bu Karşı Özellik, yukarı akış kaynak kodunun kendi sürümlerinde varsayılan olarak tescilli yazılım içerdiği uygulamalara uygulanır.
Bu, uygulamaya tescilli yazılım dahil edildiği anlamına gelmez. Büyük olasılıkla F-Droid derlemesi, Özgür Olmayan kodu/kütüphaneleri kaldırmak için bir şekilde yamalanmıştır ve/veya bazı işlevler eksik olabilir. Uygulamanın açıklaması genellikle bu konuda daha fazla ayrıntıya girecektir.
Deneyimlerimize göre, yukarı akış geliştiricisinin Özgür Olmayan kütüphaneler içerdiği yerlerde, er ya da geç daha fazla Özgür Olmayan kütüphaneler veya diğer Karşıt-Özellikler içereceklerdir. Sıklıkla F-Droid’de bakım/güncelleme yapmak imkansız hale gelir. Bir alternatif varsa, gelecekteki güncellemeler sizin için önemliyse bu Karşıt-Özellik içeren uygulamalardan kaçınmanız önerilir.
İşte Yukarı Akışı Özgür Olmayan uygulamalar listesi.
Özgür Olmayan Değerler
This Anti-Feature is applied to apps that contain and make use of Non-Free assets. The most common case is apps using artwork - images, sounds, music, etc. - under a license that restricts commercial usage or making derivative works (for example, any Creative Commons license with a “Non-Commercial” (NC) or “No Derivatives” (ND) restriction).
İşte Özgür Olmayan Varlıklara sahip uygulamalar listesi.
Bilinen Güvenlik Açığı
Bu Karşıt-Özellik, fdroidserver adresindeki tarayıcılardan biri tarafından bulunan bilinen bir güvenlik açığına sahip uygulamalara uygulanır.
İşte Bilinen Güvenlik Açıklarına Sahip Uygulamalar listesi.
Devre Dışı Bırakılan Algoritma
Bu Karşıt-Özellik, güncelliğini yitirmiş veya güvenli olmadığı düşünülen bir imza algoritması kullanılarak imzalanmış uygulamalara uygulanır.
İşte Devre Dışı Bırakılmış Algoritmalar ile imzalanan uygulamalar listesi.
Kaynak Yok
Bu uygulamanın yukarı akış kaynağı artık mevcut değil. Uygulama ya tescilli hale geldi, kaynak deposu bırakılmış ya da şu anda bizim bilmediğimiz bir yere taşındı. Bu kaynak yeniden ortaya çıkmadığı sürece başka güncelleme yapılmayacağı anlamına gelir.
İşte Kaynağı Olmayan Uygulamalar listesi.
Karşıt-Özellikler’in Bildirilmesi
Paket sorumlularımız tüm Karşıt-Özellikleri bulmak ve dikkatinize sunmak için çok çalışıyor olsa da, bazıları fark edilmeyebilir veya bir uygulama güncellemesiyle içeri sızabilir. Bir uygulamanın F-Droid’in farkında olmadığı bir Karşıt-Özellik içerdiğini fark ederseniz, lütfen bunu bildirin. Bunları E-Posta ile team@f-droid.org adresine gönderebilir veya burada sorun hakkında bir konu açabilirsiniz: gitlab.com/fdroid/fdroiddata/issues.
Karşıt-Özelliklerin F-Droid tanımının kökenleri
Özgür Yazılım Vakfı (FSF) da benzer bir fikre sahiptir ve “karşıt-özellikler” olarak da bilinir. “Karşıt-özellikler müşterilere özellik olarak satılır, ancak sistemlerin yalnızca teknolojik çabayla kaldırılabilen veya saklanabilen temel veya kaçınılmaz yönleridir”. Karşıt-Özellikler hakkında düşünmenin bir başka yolu, “bir teknoloji geliştiricisinin kullanıcıları dahil etmemeleri için ücretlendireceği işlevsellik”. F-Droid tanımı başlangıçta FSF’lerden ilham aldı, ancak tanımımız yıllar içinde farklı bir şeye dönüştü.